Imperativ: Câu mệnh lệnh trong tiếng Đức
Khi muốn ra lệnh hay yêu cầu cho người nào đó, chúng ta sẽ dùng cấu trúc mệnh lệnh cách – Imperativ. Vậy cấu trúc của câu mệnh lệnh là như thế nào? Cách sử dụng ra sao? Có trường hợp nào cần lưu ý hay không? Chúng ta cùng tìm hiểu ở bài viết dưới đây nhé
1. Imperativ được sử dụng như thế nào?
Imperativ được sử dụng trong các trường hợp sau:
- Hướng dẫn sử dụng (Anweisungen und Gebrauchsanweisungen)
z.B: Geben Sie zuerst Öl in die Pfanne. (Cho dầu vào chảo trước.)
Schneiden Sie drei Zwiebeln klein. (Cắt ba củ hành thành miếng nhỏ.)
- Kêu gọi ai đó làm gì (Appell)
z.B: Stoppt den Krieg! Sofort! (Dừng chiến tranh! Ngay!)
Rettet die Wale! (Bảo vệ cá voi!)
- Nhờ vả, cầu xin (Bitte)
z.B: Geben Sie mir bitte 2 kg Bananen. (Vui lòng cho tôi 2 kg chuối.)
Schließen Sie alle Türen ab, wenn Sie gehen. (Khóa tất cả các cửa khi bạn đi.)
- Khuyên ai đó nên làm gì (Ratschläge)
z.B: Rauch nicht so viel! (Đừng hút thuốc quá nhiều!)
Fahr vorsichtig! Es friert heute Nacht und die Straßen sind nass. (Lái xe cẩn thận! Tối nay trời đóng băng và đường phố ẩm ướt.)
- Cấm ai đó làm cái gì (Verbot)
z.B: Rauchen Sie hier nicht! (Đừng hút thuốc ở đây!)
Schalten Sie im Unterricht Ihr Handy aus! (Tắt điện thoại di động của bạn trong lớp!)
- Cảnh báo điều gì đó (Warnung/Ermahnung)
z.B: Stopp! Bleib stehen! Da kommt ein Auto! (Dừng lại! Dừng lại! Một chiếc xe hơi đang đến!)
Geht ins Bett, Kinder. Sonst wird Papa böse, es ist schon fast 22:00 Uhr. (Đi ngủ đi các em. Nếu không thì bố sẽ tức giận, đã gần 10 giờ tối.)
Câu mệnh lệnh có thể kết thúc với dấu chấm câu “.” hoặc kết thúc với dấu chấm “!“. Tuy nhiên, khi bạn muốn nhấn mạnh yêu cầu trong câu thì bạn nên sử dụng dấu chấm “!“.
2. Cấu trúc của Imperativ
Imperativ chỉ áp dụng đối với các ngôi “du”, “ihr” và “Sie”.
Cấu trúc chung của câu mệnh lệnh: Verb (Konjugation für Subjekt) + (Subjekt) + Objekt + (Präfix)
Xem lại: cách chia động từ
a. Imperativ mit “du”
Động từ được chia về ngôi “du” và bỏ -st. Chủ ngữ “du” sẽ được lược bỏ trong câu mệnh lệnh
z.B: kommen -> chia ở ngôi “du” -> kommst -> bỏ -st -> chỉ lấy phần còn lại: komm -> Komm (du) herein.
sehen -> chia ở ngôi “du” -> siehst -> bỏ -st -> lấy phần còn lại: sieh -> Sieh (du) mal her!
Một số trường hợp cần lưu ý trong câu mệnh lệnh với ngôi “du”
- Để nghe có vẻ lịch sự hơn hoặc làm giảm nhẹ tính ra lệnh trong câu, bạn có thể thêm -e vào sau động từ trong câu Imperativ (chỉ áp dụng với các động từ không bị biến âm)
z.B: Geh(e) nach Hause.
Frag(e) bitte!
- Nguyên âm trong động từ thay đổi từ “e” sang “i/ie” cũng được áp dụng trong Imperativ. Trường hợp này chúng ta không bao giờ được dùng “Imperativ – e”
z.B: Lies! (lesen – ich lese, du liest) (nicht: Liese!)
Hilf deinem Bruder! (helfen – ich helfe, du hilfst)
- Biến âm “a” thành “ä” trong chia động từ ở ngôi “du” không được dùng trong Imperativ (hãy giữ nguyên âm “a” không thay đổi)
z.B: Fahr langsamer! (du fährst)
Schlaf gut! (du schläfst)
- Nếu gốc động từ (Verbstamm) kết thúc bằng “d”, “t”, “m” và “n” thì Imperativ luôn luôn phải thêm “-e”. Nếu trước những phụ âm này có thêm phụ âm “m”, “n”, “l”, “r” hay “h” thì chúng ta có thể thêm hoặc bỏ “-e” sau động từ
z.B: Atme!
Wart(e) noch 5 Minuten!
- Với những động từ nguyên mẫu kết thúc bằng “-eln” hoặc “-ern” thì luôn dùng dạng chia động từ cho ngôi “ich” để sử dụng trong Imperativ với ngôi “du”
z.B: Erinnere dich daran! (Hãy nhớ lấy điều đó)
Entwickle deine Idee! (Hãy phát triển ý tưởng của bạn đi)
- Một số trường hợp ngoại lệ chỉ bỏ “-t”
z.B: Lesen-> liest -> Lies! (Chỉ bỏ -t)
Vergessen -> vergisst -> Vergiss! (Chỉ bỏ -t)
b. Imperativ mit “ihr”
Động từ được chia theo ngôi “ihr” và lược bỏ chủ ngữ “ihr”
z.B: gehen -> Chia ở ngôi ihr -> geht -> Lấy dùng luôn trong Imperativ: Geht! -> Geht nach Haus. (Hãy về nhà)
trinken -> Chia ở ngôi ihr -> trinkt -> Lấy dùng luôn trong Imperativ: Trinkt! -> Trinkt eure Milch! (Uống sữa đi)
c. Imperativ mit “Sie”
Imperativ với ngôi “Sie” là cấu trúc đơn giản nhất. Bạn chỉ cần giữ nguyên động từ nguyên mẫu và không lược bỏ chủ ngữ “Sie” như 2 ngôi “du” và “ihr”
z.B: Trinken Sie Ihr Bier. (Vui lòng uống bia của ngài.)
Ruhen Sie sich aus. (Hãy nghỉ ngơi.)
3. Một số lưu ý
- Thêm “bitte” hoặc “bitte mal” vào bất kỳ ngôi nào, đặc biệt là ngôi Sie, để tăng thêm tinh lịch sự trong câu mệnh lệnh
z.B: Bitte kommen Sie mit mir.
Mach bitte mal das Fenster zu.
- 3 động từ bất quy tắc trong Imperativ (cái này phải nhớ nhé!!!)
Bài tập của phần Imperativ – Câu mệnh lệnh
Bài viết này thuộc bản quyền của Tổ Chức Tư Vấn Giáo Dục Quốc Tế IECS. Sao chép dưới mọi hình thức xin vui lòng dẫn nguồn và links.
THAM KHẢO THÊM:
- Học tiếng Đức có khó không? Kinh nghiệm thi đỗ 4 kĩ năng B1 trong lần đầu tiên
- Vị trí của 1 động từ trong tiếng Đức
- Cách học ngữ pháp tiếng Đức hiệu quả
-
Artikel: Quán từ trong tiếng Đức
IECS và Vuatiengduc là công ty chuyên du học nghề Đức và trung tâm tiếng Đức uy tín nhất hiện nay. Với đội ngữ sáng lập đã sinh sống 20 năm tại Đức, chúng tôi hiểu các bạn cần gì và sẽ tìm ra giải pháp cho từng học viên học tiếng Đức chuyên nghiệp.
TRỤ SỞ HỒ CHÍ MINH
