Präteritum – Thì quá khứ trong tiếng Đức
Präteritum là một trong 3 thì quá khứ của tiếng Đức (cùng với Perfekt và Plusquamperfekt). Bạn đang học tiếng Đức và gặp khó khăn với các thì quá khứ? Präteritum, hay còn gọi là thì quá khứ đơn tiếng Đức, là một trong những thì cơ bản nhưng lại thường gây nhầm lẫn với Perfekt. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về Präteritum, phân biệt cách dùng với Perfekt, đồng thời hướng dẫn chi tiết cách chia động từ Präteritum cho từng loại động từ. Hãy cùng khám phá và nắm vững thì quan trọng này để nâng cao khả năng tiếng Đức của bạn!
1. Präteritum khác Perfekt ở điểm nào?
Trong tiếng Đức, có hai thì thường được dùng để mô tả hành động trong quá khứ là Präteritum (thì quá khứ đơn) và Perfekt (thì quá khứ hoàn thành gần). Mặc dù đều dùng để nói về hành động đã xảy ra và kết thúc, chúng khác nhau về ngữ cảnh sử dụng và mức độ ảnh hưởng đến hiện tại.
Đặc điểm | Präteritum | Perfekt |
---|---|---|
Ảnh hưởng đến hiện tại | ❌ Không còn ảnh hưởng | ✅ Có thể còn ảnh hưởng |
Văn phong | 📘 Văn viết (báo, sách, văn học) | 🗣️ Văn nói, hội thoại hằng ngày |
Động từ đặc biệt | Được dùng nhiều với sein, haben, werden, Modalverben trong cả nói và viết | Ít dùng cho các động từ đặc biệt này |
Độ phổ biến | Phổ biến trong văn viết ở miền Bắc Đức | Dùng thường xuyên hơn trong giao tiếp, đặc biệt ở miền Nam Đức |
Có 2 sự khác biệt lớn nhất giữa Präteritum và Perfekt:
- Präteritum diễn tả các hành động và sự kiện diễn ra trong quá khứ, đã kết thúc và không ảnh hưởng đến hiện tại. Trong khi đó, Perfekt ngoài việc CŨNG diễn tả các hành động và sự kiện diễn ra trong quá khứ, đã kết thúc và không ảnh hưởng đến hiện tại, nó CÒN có thể diễn tả các hành động và sự kiện diễn ra trong quá khứ nhưng vẫn còn có ảnh hưởng đến hiện tại.
Do đó Perfekt có thể thay thế cho Präteritum trong mọi trường hợp nhưng Präteritum không phải lúc nào cũng có thể thay thế Perfekt.
=> Tôi vẫn còn mệt, vì cách đây 1 tiếng tôi vừa đóng 1 cái bàn bằng gỗ -> Đúng: Dùng Perfekt, vì hành động đóng cái bàn đã kết thúc, nhưng nó vẫn còn ảnh hưởng đến hiện tại. Nó làm cho cơ thể của tôi vẫn cảm thấy mệt.
=> Tôi vẫn còn mệt, vì cách đây 1 tiếng tôi vừa đóng 1 cái bàn bằng gỗ -> Sai: Vì nếu dùng Präteritum thì hành động đóng cái bàn xem như đã kết thúc và không có bất kỳ tác động nào đến hiện tại nữa. Nó không thể làm cho tôi mệt như vậy.
- Präteritum chủ yếu dùng trong văn viết (văn học, báo chí, thư từ mang tính chính thống, thông báo..).
Còn trong giao tiếp hay văn nói hoặc các email, thư từ mang tính cá nhân bạn sẽ dùng thì Perfekt chủ yếu.
Tuy nhiên, có ngoại lệ với các động từ sein, haben và các Modalverben: können, sollen… gần như bạn sẽ luôn sử dụng Präteritum của những động từ này bất kể viết hay nói.
2. Chia động từ ở thì Präteritum
a. Động từ yếu
Động từ yếu là những động từ thông thường có nguyên âm ở Verbstamm không bị biến đổi.
- Các động từ yếu có cách chia như sau:
Verbstamm + Präteritumendung
- Các động từ thường có đuôi Verbstamm kết thúc bằng t (arbeiten), d (baden), m (atmen) hoặc n (rechnen) thì thêm “e” vào giữa Verbstamm và Präteritumendung
b. Động từ mạnh và động từ bổ trợ
Động từ mạnh và động từ bổ trợ (sein, haben và werden)là những động từ bất quy tắc. Nó biến đổi không theo bất kỳ một quy tắc nào cả. Và tất nhiên việc bạn cần làm là học thuộc dang Präteritum của những động từ này. Xem lại bảng động từ mạnh ở đây.
Sau đó lấy dạng Präteritum gốc trong bảng ở trên (ví dụ gab, ging ..) thực hiện theo quy tắc:
Präteritum gốc + thêm –st cho ngôi du, thêm –t cho ngôi ihr và thêm –en cho ngôi wir/sie/Sie
c. Động từ khiếm khuyết (Modalverben)
Các động từ khiếm khuyết chia ở thì Präteritum như sau:
* Konjunktiv II của động từ “mögen” ist “möchten“. “Möchten” thay đổi thành “wollten“ ở thì Präteritum.
z.B: Die Kinder durften gestern Abend mit ihren Freunden ins Kino gehen. (Những đứa trẻ được phép đi xem phim với bạn bè tối qua.)
Viele Schüler wollten bei dem schönen Wetter keine Hausaufgaben machen. (Nhiều sinh viên không muốn làm bài tập về nhà trong thời tiết đẹp.)
Bài tập tham khảo phần Präteritum
Kết Luận: Nắm Vững Präteritum Để Nâng Cao Tiếng Đức Của Bạn!
Thì Präteritum là một phần không thể thiếu trong ngữ pháp tiếng Đức, đặc biệt quan trọng khi bạn muốn đọc hiểu văn học, báo chí hay viết các văn bản trang trọng. Mặc dù có thể gây nhầm lẫn với Perfekt ban đầu, nhưng khi nắm vững quy tắc sử dụng và cách chia động từ cho từng loại, bạn sẽ tự tin hơn rất nhiều trong việc diễn đạt quá khứ bằng tiếng Đức.
Hãy thường xuyên luyện tập chia động từ và đọc các văn bản có sử dụng Präteritum để làm quen với thì này. Nếu bạn cần thêm sự hỗ trợ trong việc học tiếng Đức hoặc có bất kỳ câu hỏi nào về ngữ pháp, đừng ngần ngại liên hệ với IECS để nhận được sự tư vấn và hỗ trợ chuyên nghiệp!
Bài viết này thuộc bản quyền của Tổ Chức Tư Vấn Giáo Dục Quốc Tế IECS. Sao chép dưới mọi hình thức xin vui lòng dẫn nguồn và links.
THAM KHẢO THÊM:
- Präsens – Thì hiện tại trong tiếng Đức
- Perfekt- Thì quá khứ
- Plusquamperfekt
- Bảng chữ cái tiếng Đức
- Cách học ngữ pháp tiếng Đức hiệu quả
IECS và Vuatiengduc là công ty chuyên du học nghề Đức và trung tâm tiếng Đức uy tín nhất hiện nay. Với đội ngữ sáng lập đã sinh sống 20 năm tại Đức, chúng tôi hiểu các bạn cần gì và sẽ tìm ra giải pháp cho từng học viên học tiếng Đức chuyên nghiệp.